Bir möcüzənin sehrində

     Hər bir müəllim sinifdə elə bir mühit yaratmağa çalışır ki, şagirdlər həmin mühitdə nə isə öyrənməyə cəhd etsin, aparılan müzakirələrdə fəal iştirak edə bilsin. Müəllim şagird üçün bir dərs – 45 dəqiqə ərzində sirli-sözlü, söhbətli bir aləm yaradır. Əgər bütün şagirdlər bu aləmə qoşulubsa, bu, 45 dəqiqə ərzində müəllimin yaratdığı bir möcüzədir, əslində. Belə bir möcüzəli – maraqlı dərslərdən biri də Şirvan şəhər 9 saylı tam orta məktəbin müəllimi Qəmbərova Zemfiranın XIa sinfində apardığı dərs oldu.

 Qeyd edim ki, Qəmbərova Zemfira məktəbin qabaqcıl rus dili müəllimidir. Dərs apardığı siniflərdə şagirdlərə rus dilini öyrətməklə yanaşı, onlara yeri gəldikcə tanınmışların, məşhurların həyat və yaradıcılıqlarını təhlil etməklə onların Azərbaycanla bir başa əlaqələrini də müzakirəyə cəlb etdirir. Zemfira müəllimin məktəbdə təşkil etdiyi bir nümunəvi dərsi dinləməli oldum. Əvvəldən mövzunun adını öyrənmişdim. Marağıma səbəb olmuşdu ki,

müəllim dərsində bu mövzuya necə yanaşacaq? Mözvu “Nobellərin həyatı” idi. Marağıma səbəb olan məqam o idi ki, Zemfira müəllim bu dərsi məhz 11-ci sinifdə keçirməklə öz məqsədinə nail ola biləcəkmi? Nobelləri tanıda, Azərbaycanla hansı əlaqələrinin olduğunu tam açıqlaya biləcəkmi? Müəllim dərsə video görüntü ilə başladı. Rus dilində səslənən videoya diqqətlə qulaq asan şagidrlər sonra göstərilən videonu təhlil etdilər. Müəllim bu video görüntü ilə çox maraqlı motivasiya yaratdı. Şagirdlər sərbəst olaraq öz fikirlərini söyləməyə çalışırdılar. Zemfira müəllim “Nobellər Azərbaycana nə verib və Azərbaycanın Nobellərin həyatında nə kimi rolu olub?” tədqiqat sualı ilə bu müzakirəni qruplaşdırdı. Şagirdlər 3 qrupa bölünmüşdü. Çox maraqlı hal idi ki, qruplarda notbuklar var idi ki, şagirdlər verilən tapşırıqları internet vasitəsilə də hazırlaya bilidilər.

 Eyni zamanda müəllim qruplara Nobel qardaşları haqqında geniş mətnlər də paylamışdı. Qruplara konkret tapşırıqlar verilmişdi: 1. Nobellərin Azərbaycan nefti ilə əlaqəsi. 2. Nobellərin Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında rolu. 3. Nobellərin ekologiya üzrə əlaqələri. Tələb olunan vaxt ərzində şagirdlər yetərincə maraqlı məlumatlar topladılar. Diqqətimi çəkən hallardan biri də o oldu ki, şagirdlər öz fikirlərini rus dilində sərbəst ifadə edirdilər. Nobellərin Azərbaycanın neft sənayesində hansı rolu olduğu, teatrların, pulsuz xəstəxanaların tikdirilməsi, yaxşı oxuyan tələbələrə, ixtiraçılara mükafatların verilməsi, fəhlələrin savadlanmasına şəraitin yaradılması, yaşıllaşdırma, seysmik stansiyaların tikilməsi və s. mövzularda şagirdlərin araşdırdığı məlumatlar çox zəngin idi. Nobelin öz kəşfi olan-dinamitin kəşfindən müəllim geniş məlumat verdi. Və şagirdlərə “Nobel dahidir, yoxsa cinayətkar?” sualı ilə müraciət edərək maraqlı, mübahisəli mühit yaratdı. Müəllimin bu mübahisəli müzakirəni yaratmaqda məqsədi şagirdlərinin rus dilində sərbəst olaraq danışmalarına şərait yaratmaq idi. Şagirdlərin hamısı “Nobel dahidir.” fikri ilə razılaşdılar, fikirlərini əsaslandırdılar. Lakin şagirdlərdən biri Ayşə Pirişova “Nobel cinayətkardır. O, dinamiti kəşf etməklə dünyada ölüm, kədər, ağrı yaratdı. Dinamitin ilk eksperimenti zamanı hətta Nobelin öz qardsaşı ilə yanaşı, 8 fəhlə də partlayışda həlak olmuşdu. Nobel dahi olsa da, o cinayətkardır.” deyə fikrini açıqladı. Bu təzadlı fikri müəllim elə bir məharətlə aradan qaldırdı ki, dərsin sonunda Ayşə “Nobel dahidir” fikri ilə razılaşdı. Şagirdlərdən Leyla Qəmbərova, Humay Pirişova, Ayşə Pirişova, Rövşən Əhmədov, Mənsumə İsmayılova, Cavid Rzayev, Qubaxanım Cabbarova, Kənan Abdullayev, Mehparə Mustafayeva, Nadirli Nicat, Pəri Abdullayeva öz fəallıqları, rus dilində sərbəst danışıqları, fikirlərini sərbəst ifadə edə bilmələri ilə fərqlənirdilər. Ümumiyyətlə, dərs konstruktiv dərs idi. Müəllim motivasiya, nəticə və ümumiləşdirmə zamanı təqdim etdiyi videolar, resurslar və slaydlar vasitəsilə 45 dəqiqə müddətində şagirdləri tədqiqat sualı qarşısında sərbəst çalışdıraraq məqsədinə nail oldu. Qeyd edim ki, dərsi mənimlə yanaşı, məktəbin dərs hissə müdiri Baxışova Mətanət, məktəbin psixoloqu Səmədova Leyla, rus dili müəllimlərindən Bağırova Mətanət, Mirzəliyeva Amaliya, fizika müəllimi Ağayeva Sona dinləyirdi. Müəllim dərs boyu bir möcüzə yaratmışdı. Şagirdlərlə yanaşı, biz müəllimlər də bu möcüzənin sehrində idik.

Sevinc NİFTİYEVA, Şirvan şəhər 9 saylı tam orta məktəbin müəllimi, “Təhsil və zaman” qəzetinin xüsusi müxbiri