Mariya Montessori və onun "Montessori metodu "

• Mariya Montessori dünyanın tanınmış pedaqoqları arasında özünəməxsus yer tutur. O, dünyanın bir çox ölkələrində təhsillə bağlı konfranslar keçirmiş, müəllimlər üçün təkmilləşdirmə mərkəzləri yaratmış, kitablar yazmış, dünyaya xeyir verən vətəndaş kimi yaşamış, özündən sonra elə bir metod qoyub getmişdir ki, indi də dünyanın bir çox ölkələrində (məs. Amerika Birləşmiş Ştatlarının bir çox ibtidai siniflərində) onun metodundan istifadə olunur.
  

  

  Onun adı dünya pedaqogika elminə böyük zəhmətlə, illərin təcrübəsindən sonra yaratdığı “Montessori metodu” ilə düşmüşdür. O, 1870-ci ildə İtaliyanın Çiravelle şəhərində doğulmuşdur. Bütün həyatını elmə həsr edən Montessori çox maarifpərvər, qadın hüquqları uğrunda mübarizə aparan insan kimi də
  

Müasir tərbiyə sistemində yeniliklərin tətbiqi

Pedaqogikada tərbiyə anlayışının məzmununu qısaca aydınlaşdırsaq, xüsusi vurğulamalıyıq ki, tərbiyə şəxsiyyətin məqsədyönlü və mütəşəkkil formalaşması prosesidir.Tərbiyə dialektik prosesdir. Bu, onun fasiləsiz inkişafında, dinamikliyində, dəyişkənliyində özünü

göstərir.Tərbiyə prosesi müəyyən səbəblərə uyğun olaraq inkişaf edir. O, şagirdlərin yaş xüsusiyyətlərindən asılı olaraq dəyişir, müxtəlif şəraitlərdə və konkret situasiyalarda başqa cür olur. Elə olur ki, eyni tərbiyəvi vasitə bir şəraitdə şagirdlərə güclü, digər şəraitdə isə zəif təsir göstərir. Tərbiyə prosesinin dialektikası onun daxili və xarici ziddiyyətləri ilə bağlıdır. Məhz bu ziddiyyətlər tərbiyə

"Təhsil və zaman" qəzeti "Ən yaxşı məqalə" müsabiqəsi keçirir.

Hörmətli müəllimlər. Xəbər verdiyimiz kimi, "Təhsil və zaman" qəzeti "Ən yaxşı məqalə" müsabiqəsi  Müsabiqəyə təqdim olunan məqalələr aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir. 

1. Məqalə yüksək elmi-metodiki səviyyədə yazılmalıdır.
2. Nəzəri fikir təcrübə ilə təsdiqini tapmalıdır.
3. Mövzu orijinallığı və yeniliyi ilə seçilməlidir.
4. Üslub və orfoqrafik səhvlərə yol verilməməlidir.
5. Məqalənin dili aydın və anlaşıqlı olmalıdır.
6. Məqalə Times News Roman şriftində, 14-lük ölçüdə, 3 səhifə həcmində yazılmalıdır.
Müsabiqədə 1 1-ci, 2 2-ci, 3 3-cü yer nəzərdə tutulub.
Müsabiqə qaliblərinin mükafatlandırılması mənəvi dəyərləndirmə ilə həyata keçiriləcək.
Müsabiqəyə 2015-ci ilin may ayının sonunda yekun vurulacaq.
Məqalələr tehsil.zaman@mail.ru ünvanına göndərilə bilər.
Məqalənin sonunda ""Ən yaxşı məqalə" müsabiqəsi üçün" yazmağı unutmayın.

TƏHSİL ŞURASI GÜRCÜSTANDA BEYNƏLXALQ ELMİ-TƏCRÜBİ KONFRANS KEÇİRDİ

Məlum olduğu kimi, Azərbaycan Təhsil Şurasıda uzun illərdir ki, təhsilimizin müxtəlif

problemlərinə, yeniliklərin elmi-nəzəri təhlilinə, qabaqcıl təcrübənin öyrənilib yayılmasına həsr olunmuş tədbirlər təşkil edilir. Bu tədbirlərdə Təhsil Şurasının üzvü olan qabaqcıl müəllimlər, həmçinin pedaqoji ictimaiyyətin nümayəndələri iştirak edirlər. Təhsil Şurasının ötən il noyabr ayının 22-də keçirilən Ümumi Hesabat Yığıncağı da müəllimlərin böyük marağına səbəb olmuşdu. Təhsil Naziri cənab Mikayıl Cabbarovun da iştirak etdiyi həmin yığıncaq Təhsil Şurasının fəaliyyətində bir sıra yeni istiqamətlərin müəyyənləşdirilməsi ilə yadda qaldı. Şuranın sədri professor Əjdər Ağayev yığıncaqdakı çıxışında təşkilatın ötən beş illik fəaliyyətinə aydınlıq gətirməklə bərabər, qarşıda görüləcək işlər barəsində də

məlumat verdi. Bildirdi ki, Təhsil Şurası fəaliyyət göstərdiyi illər ərzində Dövlətin təhsil sahəsində müəyyənləşdirdiyi siyasəti daim dəstəkləmiş və ona öz töhfəsini vermişdir. Bu, bundan sonra da belə olacaqdır. O, qeyd etdi ki, ölkə başçısı cənab İlham Əliyevin sərəncamı ilə həyata vəsiqə qazanan “Təhsil Sahəsinin İnkişafı üzrə Dövlət Strategiyası” Təhsil Şurasının da gələcək fəaliyyətinin müəyyənləşdirilməsində mühüm rol oynayacaq.
Ümumi Yığıncaqdan qısa müddət sonra Təhsil Şurası idarə heyətinin yığıncağında Şuranın “Təhsil Sahəsinin İnkişafı üzrə

Məktəb-ailə münasibətlərində valideyn iclasının rolu və onun təşkil olunma prinsipləri

“Pedaqogika hamı üçün elmdir”. Əjdər Ağayev

Şagirdin hərtərəfli şəxsiyyət kimi inkişaf etməsi üçün məktəb-ailə münasibətləri tam və qarşılıqlı olmalıdır. Bu münasibətin peşakar həyata keçirilmə yolunu valideyn iclaslarının təşkilində görürəm.
Sinif rəhbərinin əsas işi təhsil alanları şəxsiyyət kimi formalaşdırmaq, onlarda vətəndaşlığı, mənəviyyatı, təşəbbüskarlığı və müstəqil tənqidi təfəkkürə malik olmağı tərbiyə etmək, insanın hüquq və azadlıqlarına hörmət, ətraf mühitə sevgi, Vətənə, ailəyə məhəbbət hissləri aşılamaq, yaradıcı şəxsiyyət və dövlətçiliyə sadiq vətəndaş kimi formalaşdırmaqdır (Azərbaycan Respublikasının Təhsil nazirinin 05 mart 2009 - cu il tarixli, 270№li əmri). Göründüyü kimi, sinif rəhbərinin çox vacib vəzifələri var və bu vəzifələri daha məsuliyyətli yerinə yetirmək üçün valideynlərin köməyi vacibdir. İlkin mərhələdə uşaq üçün ictimai münasibətləri ailə əvəz edir. Hər ailə isə öz növbəsində fərqli tərbiyə metoduna malikdir. Bu müxtəlifliyi isə tədris prosesində qismən ümumiləşdirmək üçün valideyn iclasını müntəzəm təşkil etmək mütləqdir.

Məqsədimiz əsl şəxsiyyət yetişdirməkdir.

Bütün dünyada olduğu kimi müstəqil və günü –gündən inkişaf edən ölkəmizdə də təhsil sistemi dəyişməkdə, yeniləşməkdədir. Bu halda biz müəllimlərin üzərinə də böyük öhdəliklər düşür. Çünki, gələcəyin vətəndaşı olan bu günün şagirdlərini müstəqil həyata hazırlamaq kimi çətin və şərəfli bir məsuliyyət biz müəllimlərin çiyinləri üzərindədir. Buna görə də

ümumtəhsil məktəblərində şagirdlərin ahəngdar və hərtərəfli inkişafının təmin edilməsi, müxtəlif bacarıq və vərdişlərin məqsədyönlü və sistemli şəkildə inkişaf etdirilməsi mühüm vəzifələrdən biridir.“Təhsil Haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu”nda təhsil sahəsində dövlət siyasətinin əsas prinsipləri kimi humanistlik və demokratiklik əsas götürülmüşdür.Yəni, milli və ümumbəşəri dəyərlərin, şəxsiyyətin azad inkişafının, ətraf mühitə, insanlara qayğı və hörmətin, tolerantlıq və s. prioritet kimi qəbul olunmuş, təhsil alanların azad düşüncə ruhunda tərbiyə edilməsi, təhsilin dövlət, ictimai əsasla təşkilində və idarə edilməsində

Məişət, kənd təsərrüfatı və sənaye tullantıları qiymətli xammaldır.

Kimya, biologiya, coğrafiya dərslərində bəzi mövzuların tədrisində ekologiyanın qorunması, yaşıllıqların məhv edilməsi, su hövzələrinin çirklənməsi, zibilliklərin artması, qlobal istiləşmə, xəstəliklərin çoxalması, havanın zəhərlənməsi, bitki və heyvanat aləminin, o cümlədən, meşələrin azalması, bunların törətdiyi fəsadlar nəticəsində uşaqların cırlaşması, bitki və heyvanlarda müxtəlif xəstəliklərin əmələ gəlməsi, bəzi

canlıların nəslinin azalması kimi fəsadları törədən səbəbləri şagirdlərə çatdırmaq lazımdır. Sənaye tullantıları nə qədər çox emal edilərsə və zərərsizləşdirilərsə canlı aləmə vurulan zərbə də bir o qədər az olar. Xalq təsərrüfatının, kənd təsərrüfatının və sənayenin intensivliyi artdıqca zərərli maddələrin yer səthində səpələnməsi, havanın, suyun, torpağın çirklənməsini də gücləndirir. Bu vəziyyətdən çıxmaq üçün indi işlənən xammalı yenisi ilə əvəz etmək və ya tullantıları əhəmiyyətli dərəcədə emal edərək zərərsizləşdirməkdən, təkrar istifadə oluna biləcək şəklə, yeni xammala çevirməkdən ibarətdir. Məhz bu yol tullantısız texnologiya deməkdir.

Zaqatalanın faydalı bitkiləri

Azərbaycan meşələrinin ümumi sahəsi 1213,7 min hektardır. Respublikamızda meşələrin əksər sahələri Böyük Qafqaz, Kiçik Qafqaz və Talış dağ bölgəsində yerləşir. Zaqatala Böyük Qafqazın cənub yamaclarında yerləşir. Zaqatalanın bitki örtüyü olduqca müxtəlif və zəngindir. Burada müxtəlif növ dərman və texniki bitkilər həm yabanı halda, həm də mədəni halda bitir. Meşələrimiz faydalı dərman və texniki bitkilərlə zəngindir. Biologiya dərslərində şagirdlərə yeri gəldikcə bu bitkilərin əhəmiyyətini başa salmaq, onları toplayaraq evdə xalq təbabəti üsulu ilə dərman kimi istifadə etmək, eyni zamanda əczaçılıq apteklərinə təhvil vermək lazımdır. Bu bitkilərdən aşağıdakıları misal göstərmək olar. 1. İtburnu- İtburnunun meyvələrində efir yağı, üzvi turşular, B qrupu, P, K və C vitamini vardır. İtburnu təbii vitamin mənbəyi olduğu üçün ondan sinqa, vitamin çatışmazlığı, qan azlığında, babasildə, aterosklerozda və soyuqdəymədə, böyrək, sidik kisəsi xəstəliklərində sidik qovucu kimi istifadə olunur.

Ürəkdə öyrətmək arzusu olanda

   Hər bir müəllimin özünün pedaqoji taktikasının olması labüddür. Müəllimi konkret olaraq hansısa metoddan istifadəyə məcbur etmək etmək, qarşısına tələblər qoymaq mümkün deyil. Əgər belə olarsa, dərsdən hansısa səmərəni gözləmək yersizdir. Səmərə o zaman əldə olunur ki, müəllim dərs prosesinə yaradıcılıqla yanaşaraq, təlim prosesini şagirdlərinin qavrama, dərketmə səviyyəsində qursun, yaradıcı işləməyə şəraiti təmin etsin, müstəqillik vərdişləri aşılasın, təfəkkürün inkişafına yol açsın. Əslində hər bir fənn şagird təfəkkürünü inkişaf etdirmək baxımından əhəmiyyətə malikdir. Yaradıcı müəllim mövzunun

imkanlarından istifadə etməklə şagirdinin təfəkkür imkanlarını genişləndirə, onun qarşısında dünyanın möcüzələr qapısını aça bilər. Amma riyaziyyatın imkanları bu baxımdan daha da genişdir. Nahaq yerə demirlər ki, riyaziyyat bütün elmlərin açarıdır. Bu yazımım qəhrəman Şirvan şəhərindəki 9 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi Sevinc Niftiyeva da riyaziyyat müəllimidir. 2012-ci ilin dekabrında Şirvanda qabaqcıl müəllimlərlə görüş zamanı tanış olmuşam onunla. Bir müddət sonra məni açıq dərsinə dəvət etdi. Sevinc Niftiyeva elə ilk dəsindəcə peşəkarlıqla yaradıcılığı məharətlə uzlaşdıra bilən bir müəllim kimi diqqətimi cəlb etdi.  Obrazlı yanaşsam, deyə bilərəm ki, onun dərsində sanki rəqəmlər özləri də dil açıb danışırdılar. Sevinc Niftiyeva həmin dərsdə informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından məharətlə istifadə edərək, dövrün tələblərini əhatə edən bir dərs təqdim edə bilmişdi. Orada diqqətimi cəlb edən məqamlardan biri də o olmuşdu ki, açıq dərs heç bir hazırlıq görülmədən

Bir arzunun sorağında

     Onu çoxdandır ki, qiyabi olaraq yaxşı müəllim kimi tanıyıram. Haqqında çalışdığı, Şirvan şəhər 9 nömrəli tam orta məktəbin müəllimlərindən çox eşitmişəm. Həmişə də çalışqan, mütaliəni sevən, metodiki hazırlığını daim təkmilləşdirməyə can atan müəllim kimi xarakterizə olunub Kəmalə Əliyeva. Amma şəxsi tanışlığım yox idi. Bir də onu bilirdim ki, Kəmalə Əliyeva ömrünün 40 ilə yaxın bir dövrünü Şirvan şəhərindəki 9 nömrəli tam orta məktəbə rəhbərlik etmiş, Şirvan ictimaiyyətinin dərin hörmətini qazanmış, iki il əvvəl dünyasını dəyişmiş Xavər Sayılovanın gəlinidir. Şübhə yoxdur ki, Kəmalənin bir müəllim kimi formalaşması məhz Xavər xanımın adı ilə bağlıdır.

Onunla ilk tanışlığımız məktəbdə keçirdiyi açıq dərsə təsadüf etdi.

Kəmalə Əliyeva dördüncülərlə “Azərbaycan dili” dərsində maraqlı bir dərs qurmuşdu. Bu dərsdə diqqətimi cəlb edən çox məqamlar oldu. Onların hər biri haqqında yeri gəldikcə bəhs edəcəm. Amma hiss etdiyim ən mühüm məqam Kəmalə müəllimin şagirdlərinə ötən 4 il ərzində qəlbən bağlana bilməsi və bu bağlılığın təlim prosesində özünü biruzə verməsi oldu. Qarşılıqlı anlaşma şəraitində qurulan dərs sinifdə o qədər səmimi mühit yaratmışdı ki, hər kəs bir-birini necə deyərlər “işarədən anlayırdı.” Əsl müəllim şagirdini baxışlarından duyan,