Valideyn-məktəb əlaqələrinin
tənzimlənməsi – mühüm pedaqoji tələb
Bir neçə il əvvəlin
söhbətidir. Qəzetin yeni sayının materiallarını hazırlayırdım. Əjdər müəllim
tapşırdı ki, bir səhifəlik material üçün yer saxlayım. Vacib bir yazı olacaq. -
Nə ilə bağlıdır deyə, soruşdum. Nizami rayonundakı 129 saylı tam orta məktəbə yeni
direktor təyin olunub, Samir Mehdizadə. Bizi məktəbə dəvət elədi. Yeni dərs ili
qarşısında məktəbdə valideynlərlə görüş keçiriləcək. Görüşdən məqalə
hazırlayarsan.
Məktəbdə valideynlərlə çox
maraqlı bir konfrans keçirildi. O vaxt Samir Mehdizadə məktəbə yenicə direktor
təyin olunmuşdu. Həmin tədbirdə Təhsil Şurasının sədri professor Əjdər Ağayev,
Təhsil Texnologiyaları Mərkəzinin direktoru, professor Mahir Tahirov, Nizami
raron İcra Hakimiyyətinin humanitar məsələlər şöbəsinin müdiri Əli Axundov və
digər qonaqlar iştirak edirdilər.
Tədbirdə diqqətimi cəlb edən ən mühüm məqam o
idi ki, Samir Mehdizadə valideynlərin məktəbə cəlb olunmasını mühüm pedaqoji
problem kimi irəli sürürdü. Bunu o, özünün çıxışında da vurğuladı. Qeyd etdi
ki, valideyn məktəbdə tədrislə, tərbiyə işlərinin təşkili ilə mütəmadi olaraq
maraqlanmalı, yeri gələndə öz təkliflərini verməlidir. Samir Mehdizadə bununla
bağlı özünün planlaşdırdığı fikirləri də irəli sürdü. Məktəbdə valideynlərin
fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi məqsədilə valideynlərdən, həmkarlar komitəsinin
üzvlərindən, müəllimlərdən ibarət ictimai şuranın yaradılacağını diqqətə
çatdırdı. Əsas məqsədin məktəbdə təlim-tərbiyə işinin keyfiyyətinin
yüksəldilməsi olduğunu vurğulayan S.Mehdizadə bu işdə valideynlərin də üzərinə
ciddi məsuliyyət düşdüyünü diqqətə çatdırdı.
Qeyd olunan konfransda
professor Əjdər Ağayevin də çıxışı valideynlərin marağına səbəb oldu. Əjdər
Ağayev söylədi ki, övladları ibtidai siniflərdə oxuyan valideynlərlə çoxsaylı
görüşlərdə hiss edib ki, ixtisasca müəllim olan və bir sıra savadlı
valideynləri çıxmaq şərtilə valideynlərin əksəriyyəti bugünkü məktəbin
mahiyyətini tam mənası ilə anlamır, uşağa necə baxmaq, onunla necə danışmaq,
necə rəftarda olmaq, onu sabaha necə hazırlamaq məsələlərinin elmi əsaslarını
bilmir. Ona görə də uşaqlarla valideynlər arasında müəyyən narazılıqlar,
anlaşılmazlıqlar yaranır. Dünyanın ən şərəfli insanı anadır, qadındır. Tanrı
analara nəsil artırmaq, milləti formalaşdırmaq kimi şərəfli bir vəzifə əta
eləyib. Əgər təbiətən yaradandan gələn belə bir vəzifə insanlara onların borcu
olaraq həvalə edilibsə, deməli bu insanların təbiəti də ona uyğun olmalıdır.
İnsanlar bu funksiyanı yerinə yetirmək üçün onların üsullarını da
bilməlidirlər. Ondan hansı vasitələrlə istifadə etmək lazım olduğunu
anlamalıdırlar. Valideyn bilməlidir ki, hansı halda, hansı vəziyyətlərdə övlada
necə yanaşmaq lazımdır. Bunlar tərbiyədə mühüm şərtlərdir.
Məktəbdə
yeni ənənələrin əsası qoyulur
Samir
müəllimlə həmin görüşdə olan söhbətimizdə, eləcə də onun müəllimlər və
valideynlər qarşısında çıxışından aydın olurdu ki, yeni direktor qarşıya ciddi
strateji vəzifələr qoyulub və bu vəzifələrin həyata keçirilməsi üçün artıq
bütün qüvvələr səfərbərliyə alınıb. Həmin gündən 129 saylı tam orta məktəblə əməkdaşlığımızın
əsası qoyuldu. Məktəbdə sistemli olaraq keçirilən tədbirlər “Təhsil və zaman” qəzetinin
səhifələrində yer aldı, müəllimlərin metodiki, elmi-nəzəri yazılarına yer
ayrıldı. Nəhayət 2013-cü ilin noyabrında
məktəbdə pedaqoji elmlər doktoru, professor Əjdər Ağayevin son üç ildə çap
olunmuş əsərlərinin geniş təqdimatı keçirildi. Təqdimatda Nizami rayonunun digər
məktəblərinin də rəhbərləri, müəllimlər iştirak edirdilər. Məktəbin pedaqoji
kollektivi təqdimata yüksək səviyyədə hazırlaşmışdı. Təqdim olunan altı əsərin
hər biri haqqında çıxış etmək müəllimlərdən birinə həvalə olunmuş və həmin müəllim
də bu işin öhdəsindən ustalıqla gəlməyi bacarmışdır. Oxucular üçün maraqlı
olacağını nəzərə alıb təqdimat mərasimindən bəzi məqamları diqqətə çatdırıram.
Öncə qeyd edim ki, təqdimat mərasimində məktəbin
pedaqoji kollektivinin üzvləri ilə yanaşı, rayonun digər məktəblərinin
direktorları, həmçinin pedaqoji elmlər doktoru, professor Vidadi Xəlilov, “Təhsil
və zaman” qəzetinin redaktoru Böyükağa Mikayilli, Təhsil Şurasının icraçı
direktoru Arif İbrahimli iştirak edirdi. Mərasimi giriş sözü ilə açan məktəbin
direktoru Samir Mehdizadə qeyd etdi ki, çağdaş pedaqoji fikrimizin görkəmli
nümayəndəsi olan Əjdər Ağayev keçdiyi şərəfli ömür yolunda gələcək nəsillər
üçün dəyərli irs yaradıb. Əjdər Ağayevin elmi əsərləri ilə yanaşı, ədəbi,
publisistik əsərləri, şeirləri də oxucular tərəfindən daim maraqla qarşılanır,
sevilə-sevilə oxunur. Samir Mehdizadə çıxışında Əjdər Ağayevin ömür yolunun
ayrı-ayrı məqamlarına toxundu, görkəmli alimin yüksək şəxsi-mənəvi keyfiyyətlərindən
bəhs etdi. Söylədi ki, Əjdər müəllimin əsərlərinə müəllimlərin marağını nəzərə
alaraq məktəbdə təqdimat mərasiminin keçirilməsi qərara alınıb. Əsərləri təqdim
etmək üçün söz müəllimlərə verildi. Müəllimlərin
çıxışları maraqlı məqamlarla yadda qaldı. Onlar Əjdər Ağayevin əsərlərini
“Elmiliyi və praktik əhəmiyyəti ilə seçilən əsərlər”, “Ürək çırpıntısı ilə
yazılan əsərlər”, “Yeni texnologiyalara yeni yanaşmalar aşılayan” əsərlər kimi
xarakterizə etdilər. Qeyd olundu ki, professor
Əjdər Ağayevin əsərləri müasir
dövrümüzün təhsil problemlərini reallığı ilə anlamağa, Azərbaycan təhsil
və pedaqoji fikrinin əsas ideyalarını tanıtmağa və müasir şəraitdə onların tətbiqinə nail olmağa xidmət edir.
Təqdimat mərasimində çıxış edən professor Vidadi Xəlilov söylədi ki, müəllimlər
Əjdər Ağayevin əsərlərini elmi, metodoloji cəhətdən yüksək səviyyədə təhlil
etdilər. Səmimi, müstəqil fikir yürütdülər. Əjdər Ağayevin əsərləri həqiqətən də
müasirliklə tarixiliyin vəhdətindən yaranmışdır. Onun əsərlərində ənənə və
müasirlik özünü tam dolğunluğu ilə meydana qoyur. Bu əsərlərin hər biri müəllimlər
üçün dəyərli elmi, metodiki mənbədir.
Məktəbin
uğurları üçün stimul
129 saylı tam orta məktəblə əməkdaşlığımızın
yeni səhifəsi isə bu yaxınlarda açıldı. Təhsil Şurasının ölkə başçısı cənab
İlham Əliyevin sərəncamı ilə təsdiqlənmiş “Təhsilin İnkişafı üzrə Dövlət
Strategiyası”na Dəstək” Proqramı çərçivəsində məktəbdə həyata keçirdiyi
“Elektron Tədris Resurslarının hazırlanması və tətbiqi qaydaları” təlimləri müəllimlərin böyük marağına səbəb
oldu. Bu, məktəbin Təhsil Şurası ilə əməkdaşlığının göstəricisi olmaqla yanaşı,
eyni zamanda müəllimlərin müasirliyə, innovativliyə, yeni texnologiyaları
öyrənməyə nə qədər meylli olduğu sübut edir. Əslində bu novator ənənələrin
təməli hələ bir neçə il əvvəl qoyulub. Qeyd etdiyim kimi, bir neçə il əvvəl
Samir müəllimin məktəbə rəhbərliyinin ilk günlərində irəli sürdüyü strateji
planların tərkib hissəsi kimi dəyərləndirilə bilər. Onunla ilk görüşümdə hiss
etmişdim ki, o, məktəbin idarəolunmasında demokratik prinsiplərin tərəfdarıdır
və hər addımda bunu hiss etdirir. Düşüncələrimdə yanılmadım. Samir Mehdizadənin
pedaqoji prosesə məhz bu mövqedən yanaşması qısa müddət ərzində məktəbin
uğurları üçün stimul oldu.
Məktəbdə uğurlara nail olmaq
üçün öncə hansı addımlar atıldı?
Öncə pedaqoji kollektivlə
tanışlıq aparıldı. Samir müəllim bu addımı ona görə atırdı ki, kollektivdə
kimin hansı elmi, intellektual potensila malik olduğunu müəyyənləşdirsin.
Ayrı-ayrı müəllimlərin bacarıqları müəyyənləşdirildikdən kollektivin fəaliyyət
istiqamətini də yönəltmək olardı. Şübhəsiz ki, məktəbin simasını onun pedaqoji
kollektivi təşkil edir və əldə olunan nailiyyətlərin təməlində kollektivin
elmi-nəzəri, metodiki hazırlığı dayanır. Bütün bunları müəyyənləşdirmək üçün
Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin əməkdaşlarının da iştirak etdiyi sistemli
olaraq dərsdinləmələrə başlanıldı. Dərslərdəki müsbət və mənfi cəhətlər aşkara
çıxarıldı. Mənfilikləri aradan qaldırmaq üçün metodbirləşmələrin fəaliyyəti
nizama salındı. Hər bir fənn metodbirləşməsi qarşısında ciddi tələblər qoyuldu.
Dərslərin müasir dövrün tələbləri səviyyəsində qurulması, müəllimlərin işə
ciddi münasibətinin təmin olumnası bir nömrəli vəzifə kimi irəli sürüldü.
Bununla paralel olaraq məktəbin
maddi-texniki bazasının mövcud durumu öyrənildi. Məlum oldu ki, pedaqoji
prosesi müasir tələblər səviyyəsində təşkil etmək üçün məktəbin maddi-texniki
bazasının möhkəmləndirilməsinə ehtiyac duyulur. Məktəbin istilik sistemi yox
dərəcəsində idi. İdman zalından istifadə etmək mümkün deyildi. Ümumən məktəbin
ciddi təmirə ehtiyacı var idi. Bütün bunları müəyyənləşdirən Samir müəllim
düşünürdü ki, maddi-texniki bazanı möhkəmləndirmədən yüksək təlim nailiyyətləri
əldə etmək mümkünsüzdür. Elə bu məqsədlə də Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinə
müraciət olundu. Bunun ardınca əmək intizamının möhkəmləndirilməsi, işə
davamiyyətin yoxlanılması üçün jurnallar hazırlandı, müəllimlər üçün məktəbdə
kompüter kursları təşkil olundu. Müəllimlərin dərs zamanı istifadə etmələri
üçün sinif otaqlarına internet xətti çəkildi. Məktəb həmkarlar komitəsi ilə
razılaşdırılaraq dərs yükünün bərabər və ədalətli şəkildə bölünməsi təmin
olundu. Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsindən
“Kimya”, “Fizika”, “Biologiya” fənninin tədrisi üçün lazım olan əyani
vəsaitlər, eləcə də kompyüterlər, proyektor, printer, elektron yazı lövhələri,
idman ləvazimatları alınıb gətirildi. Məktəbin yüksək səviyyədə, nümunəvi
təxliyyə planı hazırlanıb, Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Yanğından Mühafizə
İdarəsi tərəfindən təsdiq olundu. Nəhayət 2012-2013-cü dərs ilinin sonunda
məktəbdə həyata keçirilən bütün tədbirlər nəfis tərtibatda dərc olunmuş
məktəbin “İllik hesabat” jurnalında öz əksini tapdı. Bu jurnalı vərəqlədiqcə
inanırsan ki, qısa bir zaman kəsiyində həm problemləri aradan qaldırmaq, həm də
fəaliyyəti dövrün tələbləri səviyyəsində nizamlamaq mümkündür. Yetər ki, buna
cəhd olunsun, ürəkdə işləmək həvəsi olsun.
Pedaqoji prosesin yüksək səviyyədə
təşkil olunması məktəbdəki nizam-intizamla birbaşa əlaqədardır. Hələ iki il
bundan əvvəl də bu istiqamətdə sistemli fəaliyyətə başlanmışdır. Əslində bizim
də iştirak etdiyimiz valideynlərlə görüşdə diqqət mərkəzində dayanan
məsələlərdən də biri bu idi. Hələ o zaman məktəbin direktoru nizam-intizamla
bağlı özünün fikirlərini irəli sürərək bildirdi ki, intizamın
möhkəmləndirilməsi pedaqoji kollektivin qarşısında dayanan bir nömrəli
vəzifədir və bu işdə valideynlərlə sistemli iş aparılacaqdır. Valideynləri
məktəbin işinə cəlb etmədən təlim-tərbiyə işində yüksək göstəricilər əldə etmək
çox çətindir.
Məktəb-elm-ictimaiyyət
əlaqələri diqqət mərkəzində
129 saylı tam orta məktəbin
fəaliyyəti ilə ətraflı tanışlıqdan sonra bu qənaətə gəlmək mümkündür ki,
məktəbin fəaliyyətinin müasir dövrün tələbləri səviyyəsində təmin olunması üçün
bir sıra mühüm amillər nəzərdə tutulur və onların həyata keçirilməsinə sistemli
şəkildə yanaşılır. Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi, burada əsas amillərdən biri
kimi məktəbin valideynlərlə əlaqələri nəzərdə tutulur. Bu barədə məktəbdə
həyata keçirilən tədbirlərə qısaca da olsa nəzər saldıq. Növbəti mühüm amil
kimi, məktəbin alimlərlə sistemli əlaqəsini qeyd etmək istərdim. Artıq
təhsilimizdə demək olar ki, tətbiq olunması unudulmuş bu tendensiyanı Samir
Mehdizadə nəinki özünün rəhbərlik etdiyi məktəbə, mən deyərdim ki, təhsilimizə
yenidən qaytarmaqdadır. Yaşlı nəslin nümayəndələri bilirlər ki, 1960-80-ci
illərdə orta ümumtəhsil müəssisələrinin elmi müəssisələrlə əməkdaşlığı ənənəvi
hala çevrilmişdi. Şagirdlərin elmə, təhsilə marağının təmin olunmasında
müstəsna rol oynayan bu ənənə neçə-neçə gəncin elmə həvəsləndirilməsində böyük əhəmiyyət
daşımışdı. Bir vaxtlar Bakının Yasamal rayonundakı 31 saylı tam orta məktəbin
fəaliyyətindən bəhs edərkən bu məsələyə toxunmuşdum. 31 saylı məktəbdə
fəaliyyət göstərmiş elmi loboratoriyalar görkəmli məktəbşünas Humay
Həsənzadənin məktəbə rəhbərliyi dövründə yaradılmış və onun məktəbdə
fəaliyyətini başa vurması ilə laboratoriyalar da öz işini dayandırmışdır.
1990-cı illərdən sonra isə ümumiyyətlə məktəb-elmi müəssisə əlaqələri öz
dövrünü başa vurmuşdur. Doğrudur, ara-sıra məktəblərdə bu ənənə ilə rastlaşırdım.
Amma bunlar sistemli hal daşımırdı. Bakının Nərimanov rayonundakı 177 saylı tam
orta məktəbin direktoru Həqiqə Məmmədovanın rəhbərliyi ilə məktəbdə bu ənənənin
işartıları yaşyırdı. Bu gün isə Samir Mehdizadə rəhbərlik etdiyi məktəbə elm
adamlarının, elmin təşrif gətirməsinin yeni əsaslarla tətbiqinə nail olur.
Məktəbin bu sahədəki fəaliyyəti özlüyündə az qala bir təcrübəyə çevrilməkdədir.
Son vaxtlar məktəbin qonağı olmuş alimlərə, ziyalılara diqqət yetirək: pedaqoji
elmlər doktoru, professor Əjdər Ağayev, pedaqoji elmlər doktoru, Təhsil
Problemləri İnstitutunun şöbə müdiri, professor Vidadi Xəlilov, Təhsil
Texnologiyaları Mərkəzinin direktoru, professor Mahir Tahirov, yazıçı Şəmistan
Nəzirli, Elxan Elatlı, Zöhrə Rzayeva və başqaları. Diqqətçəkən məqam odur ki,
alimlərin, ziyalıların məktəbə gəlməsi əhəmiyyətli elmi-təcrübi konfranslarla,
təqdimatlarla, müzakirələrlə müşaiyət edilməkdədir. Bu konfransalar ətrafında
məktəbin bütün müəllimləri, eləcə də valideynlər və şagirdlər əhatə olunmuşlar.
Hər bir elmi-təcrübi konfrans maraqlı məqamlar, alimlərin əhəmiyyətli çıxışları
ilə yadda qalmışdır. 2012-cü ilin sentyabrında valideynlərin iştirakı ilə
keçirilən konfransda professor Mahir Tahirovun çıxışına nəzər salaq: Rəhbərlik etdiyim Təhsil Texnologiyaları
Mərkəzi uzun illərdir ki, “Müasir təlimin təşkili və icra mexanizminin
əsasları” konsepsiyası üzərində düşünür. Bu konsepsiyanın əsasını
meqaenterapiya prinsipi təşkil edir. İstənilən əşya istehsal olunur. Bu
maddidir. Biz onu xarici duyğu üzlərimiz vasitəsilə duyuruq. İdraki prosesin
ilkin mərhələsi duyğu, qavrayış və təfəkkürdür. Meqaenterapiya konsepsiyasının
əsası odur ki, təlim elə qurulmalıdır ki, öyrənənin yaş fiziologiyası nəzərə
alınmaqla onun orqanizminin enerji potensialı optimal, səmərəli sərf olunsun.
Buna əməl etmədən təlimin müvəffəqiyyətinə zəmanət vermək mümkün deyil. Burada
gigiyenadan başlamış bir çox fizioloji, nevrofizioloji amillər nəzərə
alınmalıdır. İnsan irsi və həyatda qazanılmış vərdişlərin daşıyıcısıdır. İrsi
daşıyıcı bizə genlə gəlir, Bu, təbii intellektdir. Həyatda qazanılan vərdişlər
süni vərdişlərdi. Bunların hamısını nəzərə lıb fikirləşmişəm ki, təhsilin 11 il
yox, 10 il həyata keçirilməsinə nail olaq. Bu məqsədi həyata keçirmək üçün
düşünmüşük ki, 129 saylı tam orta məktəbi gələcəkdə eksternat təhsil liseyi
edək. Əgər biz bu gün bütün fənlərin tədrisində informasiya
texnologiyalarından, elektron dərsliklərdən, internet şəbəkəsindən istifadə
ediriksə, təbii ki, onda gələk təlimin klassik variantdakı yanaşmasından
tamamilə kənarlaşaq. Mənim konsepsiyam alternativ variantda tədris təklif edir.
Bunun elmi əsasları da işlənib hazırlanmışdır”.
Hər bir dərs açıqdır...
129 saylı tam orta məktəbin
fəaliyətinin növbəti prioriteti mütəmadi olaraq keçirilən dəyirmi masalar,
seminarlar, diskussiyalar, müzakirələrdir. Maraqlı burasıdır ki, bu tədbirlərin
demək olar ki, hamısı nümunəvi, açıq dərslərlə başlayır və elə onunla da sona
yetir. Müzakirələrin isə əsasında yeniliklərin elmi əsaslarının müəllimlərə
çatdırılması dayanır. Həmin tədbirlərdən biri “Fizika fənninin tədrisində yeni
təhsil proqramlarının (kurikulumlarının) tətbiqi” mövzusunda idi. Tədbirdə elmi
təşkilatların nümayəndələri də iştirak edirdi. Çıxış edən edən məktəbin
direktoru Samir Mehdizadə vurğuladı ki, müasir təlim texnologiyalarının tətbiqi
prosesində müəllimlərin qarşılaşdıqları problemlər çoxdur. Məktəb rəhbərliyi və
metodiki kabinet bu problemlərin aradan qaldırılmasında müəllimlərə mütəmadi
olaraq köməkliklərini göstərirlər. Müəllimlərin iştirak etdiyi təlim kursları
da qarşıya çıxan problemlərin aradan qaldırılmasına yardımçıdır. Samir
Mehdizadə sevindirici hal kimi vurğulayır ki, məktəbdə kimya, biologiya, fizika
laboratoriyalarının mövcudluğu həmin fənlərin yüksək səviyyədə tədrisinə şərait
yaradır. Qeyd edək ki, Samir müəllim məktəbə direktor təyin olunduqdan dərhal
sonra məktəbin müasir texnoloji avadanlıqlarla, əyani vəsaitlərlə təchiz
olunmasını bir nömrəli vəzifə kimi qarşıya qoymuş, Təhsil Nazirliyinin, Bakı
şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin dəstəyi ilə bu vəzifənin öhdəsindən demək olar
ki, gəlmişdir.
Ümumiyyətlə, məktəbdə həyata
keçirilən tədbirlərin dinamikası göstərir ki, pedaqoji kollektivin qarşısına
qoyduğu məqsəd aydındır: müasir dövrün tələblərinə uyğun hərtərəfli hazırlığa
malik vətəndaş yetişdirmək. Şübhəsiz ki, hərtərəfli hazılıq dedikdə, bura
gənclərin həm intellektual, həm mənəvi, həm də fiziki, əqli sağlamlığa malik
şəxsiyyət kimi formalaşdırılması nəzərdə tutulur. Bu dinamikanı ibtidai
siniflərdən hiss etmək mümkündür. Əslində ibtidai siniflərdə dinamik inkişafın
bazasını qoyan məktəb rəhbərliyi inkişafın mərhələlərini bütün yaş qrupları
üzrə müvafiq olaraq nizamlayır. Məhz şəxyiyyət formalaşdırılmasına yönəlmiş
tədbirlərin dinamikasına diqqət yetirək: “Düşüncə”, “Bilik”, “Elm”, “Fikir”,
“Zəka” komandalarının iştirak etdikləri 3 turdan ibarət bilik yarışı;
şagirdlərin Heydər Əliyev Mərkəzinə, Bayraq Meydanına, Körpələr evinə, Şəhidlər
Xiyabanına, Fəxri Xiyabana, muzeylərə, qoruqlara ekskursiyalarının təşkil
olunması; şagirdlərin rəsm, şeir, mahnı müsabiqələrində iştirakının təmin
olunması; fənn gecələrində şagirdlərin bilik və bacarıqlarının nümayiş
olunması; sistemli olaraq fənn aylıqlarının keçirilməsi; vətənpərvərlik
mövzusunda tədbirlərin təşkil edilməsi; ölkə başçısı cənab İlham Əliyevin sərəncamı
ilə təsdiqlənmiş ayrı-ayrı görkəmli şəxsiyyətlərin həyat və yaradıcılıqlarına
həsr olunmuş ədəbi-bədii kompozisiyaların təşkil olunması; şagirdlərin müxtəlif
miqyaslı yarışlarda iştiraka cəlb edilməsi; bunun üçün məktəbdə müvafiq
şəraitin yaradılması; şagirdlərin yaradıcılıq işlərinə cəlb olunması; istedadlı
şagirdlərin aşkara çıxarılması üçün stimullaşdırıcı tədbirlərin təşkil
edilməsi, müəllimlərin metodiki hazırlıqlarının yüksəldilməsi; qabaqcıl iş
təcrübəsinin öyrənilməsi və s. Göründüyü kimi, həyata keçirilən tədbirlərin hər
biri müasir dövrün, müasir təhsilin, müasir cəmiyyətin nəbzini tutmaqla,
məktəbin cəmiyyətdəki funksiyasının tam olaraq yerinə yetirliməsinə
hesablanmışdır. Bu tədbirlərin hər birinin əsasında elmilik, müasir dövrün
təhsil təcrübəsi dayanmışdır desəm yanılmaram. Dövr dəyişdikcə cəmiyyətin,
şagirdin təhsilə olan münasibəti də dəyişir. Bu dəyişikliklər tendensiyası
müəllimdən, məktəbdən də yeniləşməyi tələb edir. Əgər müəllim, məktəb zamanın
inkişaf dinamikasına cavab verə bilməyəcəksə,
o zaman öz funksiyasını, öz mövqeyini itirəcədir. 129 saylı tam orta məktəbin
pedaqoji kollektivi də məhz zamanın inkişaf tendensiyalarına söykənməklə öz
işini qurmaqdadır. Bu məktəbdə bir çox dərsləri müşahidə etmişəm. Bir sıra
tədbirlərdə olmuşam. Təsadüfən iştirak etdiyim dərslərdə belə müəllimin müasir
təlim texnologiyalarından, informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından geniş
istifadə etdiyini, təlim prosesində müəllim-şagird münasibətlərinə yüksək
səviyyədə önəm verdiyini, şagirdin bir şəxsiyyət kimi inkişafına çalışdığının
şahidi olmuşam. Və bu tendensiynın məktəbin fəaliyyət prinsipinə çevrildiyinə
inanmışam. Müşahidə etmişəm ki, 2012-ci ilin yayından, yəni Samir Mehdizadənin
məktəbə rəhbərliyinin ilk günlərindən məktəbin fəaliyyətində bir ideya
ətrafında birləşmək prinsipi prioritet təşkil edib. Bu ideya da özlüyündə
hərtərəfli şəxsiyyətin formalaşdırılmasna istiqamətlənib. Samir müəllim
söyləyir ki, onlar hər şeydən öncə məktəbdə sağlam pedaqoji-psixoloji mühit
yaratmaqla öyrətmə və öyrənmə prosesini stimullaşdırmağa çalışırlar. Yalnız sağlam mühitdə sağlam
şəxsiyyət formalaşdırmaq olar. Yalnız sağlam mühitdə şagirdin idraki fəallığını
təmin etmək, onları müstəqil işləməyə həvəsləndirmək, dərsi maraqlı, intensiv,
səmərəli və sakit qurmaq, vaxtdan səmərəli istifadə etmək, təfəkkürün
inkişafına nail olmaq mümkündür. Əslində müəllimlərimizin bütün dərsləri bu
prinsiplər üzərində qurulur deyən, Samir Mehdizadə dərslərin açıq elan
olunmasının əsas məqsədi təcrübənin yayılması və ümumiləşdirilməsi məqsədi
daşıdığını vurğulayır. Hər bir müəllimin hər bir dərsi açıqdır deyir. Dərlərdən
sonra keçiriləm müzakirələr müəllimin dərsini qiymətləndirmək, problemləri
aradan qaldırmaq baxımından mühüm rola malikdir.
129 saylı tam orta məktəbin
fəaliyyətini müşahidə etdikdən, öyrəndikdən sonra qənaətə gəlmək mümkündür ki:
1. Məktəbin müəllimlərinin
böyük əksəriyyəti öz işini müasir dövrün tələbləri səviyyəsində təşkil etməyi
bacarır.
2. Bu bacarıqların əldə
olunması üçün məktəb rəhbərliyi konkret olaraq sistem müəyyənləşdirmişdir.
3. Bu sistem özündə
müəllimlərin pedaqoji hazırlıqlarının təkmilləşdirilməsini, onların yeni təlim
texnologiyaları ilə işləmə imkanlarının genişləndirilməsini, müstəqil
fəaliyyətə həvəsləndirilməsini nəzərdə
tutur.
4. Müəllimlərin və şagirdlərin
yaradıcılıq imkanlarının realizə olunması üçün məktəbdə hər cür şərait təmin
olunmuşdur.
5. Məktəbdə müəllimlər
tərəfində irəli sürülən hər hansı bir mütərəqqi ideya dəstəklənir və onun
həyata keçirilməsi istiqamətində kollektivin bütün üzvləri səfərbər olunur.
6. Məktəbin elmi
müəssisələrlə, alimlərlə, ictimaiyyətlə, valideynlərlə, kütləvi informasiya
vasitələri ilə əlaqələri yüksək səviyyədə təmin olinmuşdur.
7. Ölkə başçısı cənab İlham
Əliyevin sərəncamları ilə keçirilən yubileylər məktəbdə yüksək bədii tərtibatı
ilə həyata keçirilir.
8. Müəllim və şagirdlərin
ictimai işlərdə fəallığı yüksək səviyyədə təmin olunur.
9. Müəllimlərin elmi-kütləvi
tədbirlərdə iştirakına böyük önəm verilir.
10. Müəllimlərin öz iş
təcrübəsi, müsir təhsil problemləri ilə bağlı mətbuatda məqalələrlə çıxış
etməsi diqqət mərkəzində saxlanılır.
11. Müəllimlərin, eyni zamanda
pedaqoji mətbuatı mütaliəsi vacib amil sayılır.
12. Məktəbdə sinifdənxaric və
məktəbdənkənar tədbirlər sistem halına salınmışdır və s.
Şagirlərin ilbəil ali
məktəblərə yüksək balla qəbul olma faizinin artması, müsabiqələrdə,
olimpiadalarda, bilik, idman, hərbi idman yarışlarında uğurlu çıxışları, eləcə
də şagird kontingentinin sayının hər yeni dərs ilində bir qədər də artması,
həmçinin yuxarıda sadaladığımız novator ənənələr Bakıda 129 saylı tam orta
məktəb adında yeni bir təcrübə məktəbinin yaranmasından soraq verir. Bu
məktəbin parlaq gələcəyinə inam yaradır.
Böyükağa MİKAYILLI
No comments:
Post a Comment