5.21.2015

Tarixi keçmişimiz və bu günümüz

Nübar SƏLİMOVA,
129 nömrəli Məktəbin tarix müəllimi, metodst-müəllim
XXI əsr  BMT tərəfindən “Təhsil əsri” elan edilmişdir. Təhsilə diqqət və qayğı ən vacib məsələlərdən biridir. Ölkə başçısı cənab İlham Əliyev demişdir: “Ümumiyyətlə, dünyada gedən tərəqqinin əsas əlaməti və səbəbi bilikdir, savaddır.” Ona görə də Azərbaycanda gənc nəslin yetişdirilməsi və tərbiyə olunmasında təhsilin və məktəbin çox böyük əhəmiyyəti vardır. Bu baxımdan da Bakı şəhəri 129 nömrəli tam orta məktəbdə də təhsilə və onun keyfiyyətinə xüsusi diqqət edilir. Müstəqil düşüncəyə malik şəxsiyyət yetişdirmək, formalaşdırmaq müəllimlərin qarşısında duran əsas vəzifələrdən biridir. Biz tarix müəllimlərinin də əsas məqsədi gələcəyimiz olan şagirdlərin bir vətəndaş kimi yetişdirilməsində, doğma vətənimiz Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini qorumaq, xalqının, millətinin azadlığı naminə canından keçməyi özünə şərəf bilən şəxsiyyətlər formalaşdırmağa layiqli töhfəmizi verməkdir. Bunlara nail olmaq üçün bütün məsuliyyətimizlə çalışmalıyıq.

2014-2015-ci tədris ilində məktəbimizin tarix müəllimləri də müəyyən işlər görmüşlər. “Dünya Azərbaycanlılarının həmrəliyi” gününə, “Xocalı soyqırımına”, “31 Mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü”nə  həsr edilmiş tədbirlər keçirilmişdir. Həmçinin “Azərbaycan Bayrağı” ordenli İbad Hüseynovla, Milli Qəhrəmanlar Fariz Qəhrəmanov və Vahid Quliyevlə də məktəbimizdə görüş keçirilmişdir. Məktəbimizdə il ərzində direktor S.Mehdizadə və dərs hissə müdiri H.Əliyeva dərsləri dinləmiş, öz irad və təkliflərini bildirmişlər. Mən də tarix fənni üzrə metodbirləşmə sədri kimi tarix dərslərində iştirak etmişəm və metodik tövsiyələrimi bildirmişəm. V-VII siniflərdə tarix fənnini tədris edən müəllimlər öz dərslərini yeni tədris proqramı (kurikulum) əsasında qurmağa çalışırlar. Bu siniflərdə fənni tədris edən müəllimlər İKT, əyani vəsaitlərdən, illüstrasiyalardan istifadə edirlər. Metodik cəhətdən dərsin mərhələləri ardıcıllıqla gözlənilirdi. Ekskursiyalar tarix fənninin tədrisində mühüm rol oynayır. Şagirdlər  ekskursiya zamanı daha çox informasiya alırlar. Buna görə də bu tədris ilində tarix müəllimləri “Yanar Dağa”, “Şirvanşahlar sarayına”, “Şəki xan sarayına”, “Şəhidlər xiyabanına”,  “Bayraq meydanına” ekskursiyalar təşkil etmişlər. Mən də tarix müəllimi kimi  X sinif şagirdlərini Qubaya apardım. Şagirdlər Quba məzarlığında erməni qatilləri tərəfindən qətlə yetirilən insanların skeletlərini görüb dəhşətə gəldilər. 1918-ci ildə Qubada ermənilər 162 kəndi dağıtmış, 16 mindən çox adamı qətlə yetirmişlər. Bu görüntülər düşmənə nifrəti daha da artırdı.
Azərbaycan zaman-zaman yadellilərin işğalına məruz qalmışdır. Romalılar, Sasanilər, ərəblər, ruslar və s. ölkəmizə hücum edərək sərvətlərimizi talamışlar. Ancaq Azərbaycan bu işğallar zamanı məhv olmamış, dövlətçilik ənənələrini qoruyub saxlamışdır. Bu gün də xalqımız sınaq qarşısındadır. Qarabağ yağı düşmən - erməni daşnaklarının əlindədir. Xalqımızın mədəniyyət beşiyi olan Şuşaya, xarı bülbülə həsrətik. Bu tədris ilindən VIII siniflərdə “Qarabağ tarixi” fənni tədris edilməyə başlandı. Şagirdlərin bu fənnə maraqları daha çoxdur. Onlar bu fənni öyrəndikcə bilirlər ki, Qarabağ əzəli Azərbaycan torpaqlarıdır. Ermənilər bura XIX əsrdə ruslar tərəfindən köçürülüblər. Azərbaycan xalqı öz ərazi bütövlüyünü hansı yolla olursa olsun bərpa edəcək.
Müasir təhsilin əsas tələblərindən biri şagirdlərdə müstəqil bilik əldə etmək bacarığının formalaşdırılmasıdır. Şagird özü təlim prosesində apardığı tədqiqat və araşdırmalar nəticəsində yeni bilik, bacarıq və vərdişlərə yiyələnməlidir. Yaradıcı təfəkkürün inkişaf etdirilməsi müəllimin qarşıya qoyduğu ən mühüm vəzifələrdən biridir. Bunun üçün müəllim fəal təlim üsullarından düzgün istifadə etməyi bacarmalıdır. Bir  müəllim kimi mən də öz dərs dediyim siniflərdə fəal təlim üsullarından istifadə etməyə çalışıram.VIII sinifdə “Ağqoyunlu Uzun Həsənin  dövlət siyasəti” mövzusunun tədrisi zamanı rollu oyunlardan istifadə etdim. Əvvəlcədən şagirdlərə rolları payladım, aparıcıları müəyyən etdim. Dərsi keçən zaman Ağqoyunlu dövlətinin bayrağını göstərib motivasiya qurdum. Azərbaycanın üçrəngli bayrağı ilə müqayisə etdim. Tədqiqat sualı qoydum. Aparıcılar XV əsr Uzun Həsənin Diyarbəkirdəki sarayı haqqında məlumat verdilər, Uzun Həsəni təqdim etdilər:
Azərbaycan torpaqlarının müstəqilliyi uğrunda mübarizə aparan dövlət xadimi, həqiqi siyasətçi, Azərbaycan diplomatiyasında özündən öncəki hökmdarlardan fərqli olaraq Avropa dövlətləri ilə əlaqə saxlayan hökmdar olmuşdur. Uzun Həsən Ağqoyunlu hökmdarı kimi tarixdə məxsusi ad qazanmışdır. O hər şeydən əvvəl haqq-ədaləti, qanunların aliliyini, dövlətin mənafeyini düşünürdü. Dünya hərb sənətində meydana gələn yeniliklərlə tanış olaraq güclü ordu yaratdı. Beynəlxalq siyasi əlaqələrin qurulmasında elmin, maarifin, sənətkarlığın  inkişafında mühüm xidmətlər göstərmişdir. Şərqdə ilk diplomat qadın kimi şöhrət tapan Sara xatun beynəlxalq siyasi münasibətlərin həllində, dövlətin idarə olunmasında Uzun Həsənə kömək etmişdir. Sara xatunla II Mehdinin görüşünü təsvir edən şagirdlər bu səhnəni canlı göstərə bildilər. Aparıcılar Təbriz sarayında Venesiya elçisi ilə Uzun Həsənin görüşünü, onun qonaqpərvərliyini məharətlə ifa etdilər. Sonra müzakirələr başaldı. Şagirdlər hadisələri canlı gördükləri üçün fikirlərini sərbəst çatdıra bildilər. Qızğın müzakirədən sonra şagirdlər belə nəticəyə gəldilər ki, Avropa ilə ilk diplomatik əlaqə yaradan Uzun Həsən olmuşdur.
 Qiymətləndirmə meyarlar əsasında aparıldı. Evə tapşırıqda “Ağqoyunlu” dövlətinin xarici siyəsəti ilə müasir Azərbaycan Respublikasının xarici siyasətinin müqayisəsinə aid təqdimat hazırlanması tapşırıldı. Rollu oyun zamanı şagirdlərin şəxsi münasibəti formalaşır, şəxsiyyətlərə ayrı-ayrı mövqelərdən qiymət verilir, fərqli rəylər yaradlır, tənqidi, məntiqi və yaradıcı təfəkkür formalaşır. Beləliklə, mən qarşıma qoyduğum bütün məqsədlərə nail oldum. Şagirdlər bilikləri özləri əldə etdilər. Mən ancaq bələdçi oldum.

No comments:

Post a Comment