7.04.2015

Məktəbin siması onun müəllimləri ilə müəyyənləşir

Hər bir təhsil ocağının  siması, mənəvi mühiti orada çalışan müəllimlərin hansı peşəkarlıq,
intellektual, pedaqoji-psixoloji  hazırlıq səviyyəsinə malik olması ilə ölçülür. Doğrudur, müəllim çalışacağı təhsil müəssisəsinə bu cəhətdən hazırlıqlı gəlməlidir. Amma məktəbin mühiti onun bir müəllim olaraq formalaşması üçün başlıca amildir. 230 nömrəli tam orta məktəbin müəllimlərini gənc, orta, yaşlı nəsil kateqoriyalarına ayırmaq olar. Məktəbin fəaliyyəti ilə tanışlıq çərçivəsində bu kateqiriyadan olan müəllimlərin hər birinin dərsini izləmək imkanı qazandım. Əslində bu kateqoriyaları özüm üçün ona görə müəyyənləşdirmişdim ki, məktəbin fəaliyyətini fəal təlim texnologiyalarının, informasiya-kommunikasiya vasitələrinin, gənc nəslin tərbiyəsi məsələlərinə yanaşma tərzinin necəliyini özüm üçün aydınlaşdırım. Öncə onu deyim ki, məktəbin İKT ilə təchizatı normal səviyyədədir. Fizika, kimya, biologiya  fənn kabinetləri əyani texniki vəsaitlərlə təchiz olunmaqla, tədrisin əyanilik üzərində qurulmasına imkan yaradır. Bu da nəticə etibarilə təlim keyfiyyətinin yüksəldilməsinə yol açır. Şagird nailiyyətlərinin sırası genişlənir.
Məktəb rəhbərliyinin pedaqoji kollektivin qarşısına qoyduğu tapşırıqlar, sözsüz ki, təlim keyfiyyətinin, bununla bərabər böyüyən nəslin mənəvi, əxlaqi tərbiyəsi səviyyəsinin yüksəldilməsidir. Əslində bu vəzifə dövlətin müəllim qarşısında qoyduğu vəzifədir. 230 nömrəli tam orta məktədə bu vəzifənin ağırlığını ləyaqətlə daşımaq fəaliyyət, iş prinspinə çevrilmişdir. İştirak etdiyim dərslərdə də bunu müşahidə etmək mümkün idi.

 Mübariz ruhlu gənclər yetişdirmək əzmi

İbtidai sinif müəllifi Sevinc Səfərova təhsil ocağının qabaqcıl müəllimlərindəndir. Bu il ikinci sinifdə dərs aparan Sevinc müəllim yetirmələrinin mənəvi tərbiyəsinə önəm verməklə, onların vətən üçün layiqli vətəndaş kimi yetişmələrini qarşısına başlıca amal kimi qoymuşdur. Elə şagirdlərinin də simasından bunu oxumaq mümkün idi Sevinc müəllimin. Sevinc müəllim dərs prosesində informasiya – kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqinə üztünlük verir. İKT-ni tədrisə tətbiq etməklə maraqlı təlim mühiti yaratmağa, şagirdlərinin diqqətini cəlb etməyə, onların tədrisə marağını artırmağa nail olur. Sevinc Səfərovanın dərs ilinin sonunda təşkil etdiyi “Hər birimiz bir çiçək” adlı kompozisiyada da şagirdləri maraqlı çıxışları ilə məktəbin pedaqoji kollektivinin və şagirdlərin rəğbətini qazandılar. Onlar məktəbin səhnəsində həvalə olunmuş rolları məharətlə ifa etməklə alqışlarla qarşılandılar. Qeyd edim ki, Sevinc Səfərova ibtidai siniflər üzrə fənn kafedrasının rəhbəridir.
Əfsanə Rəhimova ibtidai sinif müəllimidir. Bu il 4-cülərini yola salan Əfsanə müəllim riyaziyyat dərsində sinfi “Lütfüzadə”, “Tusi”, “Arximed”, “Pifaqor” olmaqla dörd qrupa bölmüşdü. O, qeyd edir ki, mövzunun verdiyi imkanlardan istifadə etməklə fəal təlim texnologiyalarını tətbiq etmək  fəaliyyətinin əsas istiqamətini təşkil edir. Bu, hiss olunurdu. Əfsanə müəllim sinfin bütün şagirdlərini qoyulmuş sual ətrafında fəal çalışmağa, öz fikirlərini sərbəst ifadə etməyə, məntiqli cavablar verməyə çalışır və buna nail olurdular.    
Günel Hacızadənin ikincilərlə apardığı “Həyat bilgisi” fənnindən “Hüquqlarımızı bilək” mövzusunda dərs maraqlı məqamlarla yadda qaldı. Şagirdlər hüquqlarını kimin daha yaxşı bilməsi uğrunda sanki yarışa girmişdilər. Müəllim mövzunun imkanlarından istifadə etməklə irəli sürdüyü suallarda uşaqların öz hüquqlarını onlara aşılamaqla bərabər başqalarının hüquqlarını da qorumağı, başqalarının hüquqlarına hörmətlə yanaşmağı, xeyirxah olmağı tövsiyyə edirdi. Şagirdlər fikirlərini sərbəst ifadə edir, problemin aradan qaldırılması istiqamətində müstəqil fikir irəli sürürdülər. Bunun nəticəsi olaraq sonda sinfin kollektiv işinin bəhrəsi kimi “Hüquqlarımızı tanıyaq” adlı divar qəzeti meydana gətirdilər.  
 

Nigar Bədəlova 3-cü “d” sinfində riyaziyyat dərsində sagirdləri sərbəst olaraq məsələlər qurmağa istiqamətləndirmişdi. Şagirdlər sərbəst məsələlər qurur, müstəqil olaraq məntiqli riyazi fikirlər irəli sürürdülər. Müəllim şagirdləri yazı lövhəsinə dəvət etdi. Hər qrupdan bir nəfərin dəvət olunduğu yazı lövhəsi qarşısında yarış təşkil olundu. Hər kəs öz biliyini nümayiş etdirməyə, qələbə əldə etməyə çalışırdı. Nigar Bədəlova da məktəbin mübariz ruhlu gənclər yetişdirmək əzmində olan müəllimlərindəndir.
Mehdi Talıbov məktəbin qabaqcıl riyaziyyat müəllimlərindəndir. Fəal təlim texnologiyalarını tədris prosesinə məharətlə tətbiq edən Mehdi müəllimin ənənə ilə müasirliyin vəhdətində qurduğu dərslər maraqlı cəhətləri ilə seçilir. O, hər bir şagirdinə fərdi yanaşmaqla, mənimsəməni yüksəltməyə, riyazi misal və məsələləri müstəqi olaraq həll etmələrinə nail olur.

Məktəb yeni inkişaf mərhələsində

Bakının Şüvəlan qəsəbəsində yerləşən Fuad Fərhadoğlu adına 230 nömrəli tam orta məktəblə tanışlığım yeni olsa da, bu təhsil ocağı haqqında kifayət qədər məlumat əldə edə bilmişəm. Mütəmadi olaraq iştirak etdiyim rəngarəng tədbirlər, məktəbin direktoru Elşən Qafarovla söhbətlərim, müəllimlərin dərslərini izləmək imkanlarım məndə məktəb haqqında xeyli təəssürat yaradıb. Bu təhsil ocağı son iki ildə şagirdlərin dünyagörüşünün, pedaqoji kollektivin peşəkarlıq səviyyəsinin, tədrisin keyfiyyətinin yüksəldilməsi üçün, əgər belə demək mümkünsə, sanki bir təcrübə bazasına çevrilib. Atılan hər bir addım həm yenilikçilik, həm öyrədicilik, həm də tərbiyəedicilik mahiyyəti ilə diqqət mərkəzində dayanıb.

Şübhəsiz ki, məktəbdə yeni dərs ilinə hazırlıq işləri hələ köhnə dərs ili başa çatmamışdan aparılmağa başlayır. Məktəbin direktoru Elşən Qafarov bu mövzuda bəhs edərkən söyləyir ki, hər şeydən öncə pedaqoji kollektivə yeni dərs ilində qarşıda dayanan vəzifələrlə bağlı məlumatlar çatdırılır. Pedaqoji kollektivin hər bir üzvü bu vəzifələrin içərisindən öz payını götürür. Nəzərdə tutulur ki, dərs ili ərzində məktəbdə informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından istifadə, onun tədrisə tətbiqi işi genişliyi ilə tətbiq olunsun. Bununla paralel olaraq İKT-nin tədrisə tətbiqi işinin səviyyəsi mütəmadi olaraq öyrənilsin. Elşən Qafarov haqlı olaraq vurğulayır ki,  İKT-nin tətbiqi ilə keçirilən dərslərin intensivliyini təmin etmək zamanın tələbidir. Pedaqoji kollektivin hər bir üzvü bu tələblə yanaşı addımlamağı bacarmalıdır. Lakin İKT-nin tətbiqi də hələ son deyil.